جوش مقاومتی نواری[1]

جوشکاری مقاومتی نواری فرایندی است که در آن مقاومت الکتریکی قطعه کار در برابر عبور جریان الکتریکی باعث ایجاد حرارته شده که این حرارت با فشار اعمالی ترکیب شده تا یک مسیر جوش را ایجاد کند. در حقیقت درز جوش شامل مجموعه ای از نقطه جوش ها می باشد.

در برخی مراجع علمی فرآیند را بصورت زیر طبقه بندی می کنند:

جوشکاری نقطه ای غلطکی (با فواصل جوشکاری نشده نسبتاً بزرگ بین دکمه ها)
جوشکاری نقطه ای غلطکی تقویت شده[2] (با فواصل جوشکاری نشده کوچک)
جوشکاری درزی نشت ناپذیر[3] (دکمه های جوش سوار بر هم)

در این فرآیند اغلب دو الکترود دایره ای شکل غلطکی برای اعمال جریان،نیرو و خنک کردن فلزکار مورد استفاده قرار می گیرد. اشکال گوناگون قطعه کار / غلطک موجود هستند. (شکل (1-5)).

شکل 1-5: اشکال گوناگونی ازاتصالات حاصل از جوش مقاومتی درزی

الکترود غلطکی

هنگامی که از دو الکترود غلطکی استفاده می شود، یک یا هر دو غلطک ها از طریق اعمال نیروی مستقیم به محور یا از طریق اعمال نیروبه سطح خارجی آنها به حرکت درمی آیند. در این نوع فرآیند می توان از الکترودهایی با اشکال دیگر نیز استفاده نکرد. مثلا از ترکیب یکالکترود غلطکی و الکترود میله ای سطح یا از یک سیستم تغذیه سیم مس درون شیاری روی غلطک های استفاده می شود.

(اشکال (1-6) و (1-5)) مزیت سیستم دوم این استه که همیشه یک سطح تمیز و مناسب از سیم ( که به عنوان الکترود عمل می کند) با قطعه کار در تماس باشد.

در جوشکاری نواری، بدون اینکه نیروی اعمالی الکترودها بر قطعه کار برداشته شود، مجموعه ای از نقطه جوش ها شکل می گیرد. الکترود غلطکی ممکن است در حین فرآیند جوش چرخشی مداوم یا متناوب داشته باشد. سرعت جوشکاری، مقدار جریان، شکل موج جریان، نحوه خنک کردن، و مشخصات الکترود (نیرو، شکل و قطر) باید به دقت انتخاب شوند تا بهترین و بالاترین کیفیت جوش حاصل شود. اصول کلی که در مورد جوشکاری مقاومتی نقطه ای گفته شد، در مورد جوشکاری نواری نیز صادق است.

شکل 1-6: جوشکاری مقاومتی نواری یا جوش مقاومتی درزی استفاده از یک الکترود غلطکی و یک الکترود میله ای

شکل 1-7: جوش مقاومتی نواری با استفاده از الکترود سیمی

فرآیند جوشکاری مقاومتی نورای در صنایع خودروسازی

(مثلا ساخت مخزن سوخت، لوله اگزوز، اتصالات سقف) ساخت ظروف استوانه ای شکل و بطریهای فلزی رادیاتور شوفاژ فولادی و … کاربرد دارد. مزایای این فرآیند در مقایسه با جوشکاری مقاومتی نقطه ای، جوشکاری زائده ای[4] و جوشکاری لیزر عبارتند از:

امکان دستیابی به یک اتصال نشت ناپذیر در برابر مایع یا گاز
عرض درز ممکن است کمتر از قطر جوش نقطه ای شود زیرا امکان تراشیدن[5] پیوسته الکترودها وجود دارد.
سرعت بالای جوشکاری و توجیه اقتصادی آن
در این روش نسبت به روش جوشکاری نقطه ای، فولادهای پوشش دار قابلیت جوشکاری بالاتری دارند، زیرا با اتخاذ تمهیداتی می توان باقیمانده پوششی را که بر روی الکترودها قرار می گیرند حذف نمود.

نسبت به روش جوشکاری لیزر، در این روش فولادهای پوشش دار قابلیت جوشکاری بالاتری دارند زیرا امکان فرار مواد پوشش به دلیل اعمال فشار بالا در منطقه جوش، حداقل است.
سختی جوش مقاومتی نواری که با هوا خنک می شود کمتر از سختی جوش حاصل از روش لیزر است.

اصول دستگاه جوشكاري مقاومتي درزي (نواري) از نظر ترانسفورماتور، سيستم فشار دهنده و غيره شبيه بقيه دستگاه هاي جوش مقاومتي است. غلطك ها معمولا به چندين روش بر روي دستگاه قرار مي گيرند كه دو نوع مهم آن در شكل (8-1) مشاهده مي شود كه غلطك ها در نوع اول عمود و در دومي موازي سطح جلو دستگاه هستند.